PFAS

Uit een onderzoek in gemeentelijke moestuincomplexen, blijkt dat de PFAS-concentratie in alle complexen licht verhoogd is ten opzichte van de zogenaamde risico-index voor intensief gebruik. Omdat er ook vanuit landelijk onderzoek nog onvoldoende bekend is over de opname van PFAS uit de grond in groente heeft GGD Zeeland geadviseerd om dit nader te onderzoeken. Zo kan een inschatting worden gemaakt over de daadwerkelijke opname in het lichaam.

Onderzoek gezondheidsrisico’s bij moestuinen

Op dit moment is uit voorzorg het advies gegeven niet alle dagen van de week uit de moestuin te eten. Als je een kleinere moestuin hebt (kleiner dan 200 m2) waar je al afwisselt met de groente uit de winkel is er geen reden om dit te veranderen.

Het advies is preventief, omdat er nog te weinig duidelijk is over de schadelijkheid voor de gezondheid van PFAS. Het vervolgonderzoek bestaat uit een gewasonderzoek om na te gaan hoeveel PFAS daadwerkelijk in planten wordt opgenomen, waarna het kan worden opgenomen door de mens als voedsel. Hiervoor gebruikt het RIVM op dit moment nog schattingen, die mogelijk te voorzichtig zijn. Het uit te voeren onderzoek moet daar meer duidelijkheid over geven. 

Meer informatie over PFAS via: ggdzeeland.nl/pfas
Of u kunt telefonisch contact opnemen via 0113 395 000 of het contactformulier. 

Veelgestelde vragen

PFAS is een verzamelnaam voor een groep chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt. Ze komen van nature niet in het milieu voor. De stoffen hebben handige eigenschappen: ze zijn water- en vetafstotend. Daarom kom je het tegen in je koekenpan, in verpakkingsmaterialen en in kleding.

Maar als PFAS eenmaal in het milieu terecht is gekomen, bijvoorbeeld via afvalwater van fabrieken die deze stoffen gebruiken, dan blijft het daar aanwezig. Het breekt niet af en kan zich snel verspreiden. Het PFAS hoopt zich op in de natuur en verdwijnt niet. Het kan zich ook gaan ophopen in het lichaam en daar schade aanrichten.

Er is op dit moment op landelijk niveau veel aandacht voor PFAS. We begrijpen dat mensen zich daar veel zorgen over maken. Daarnaast is het ook de realiteit dat we nog heel veel niet weten over de effecten op gezondheid.  We weten dat we via onze dagelijkse voeding en drinkwater al te veel PFAS binnenkrijgen. Om niet te veel PFAS binnen te krijgen, is het advies om gevarieerd en niet dagelijks uit de moestuin te eten.

De gemeente Reimerswaal heeft in hun bodemonderzoeken ontdekt dat de concentratie van een vorm van PFAS in de bodem varieert en dat op een aantal plaatsen de gehanteerde bodemgrenswaarde wordt overschreden. Het is goed om dit nader te onderzoeken, omdat er nog onbekend is hoeveel er in de groente wordt opgenomen. Als je weet hoeveel er in de groente wordt opgenomen, kan er onderzocht worden hoe dit in mensen terecht komt.

Momenteel is er al veel onderzoek gedaan onder andere in Dordrecht en Vlaanderen, maar specifiek over de opname in groente is minder bekend. Daarom is het goed dat de gemeente Reimerswaal hier onderzoek naar doet en dat deze kennis gebruikt kan worden. Dit onderzoek noemen we ‘gewasonderzoek’.

Als je in Reimerswaal een moestuin hebt waar je dagelijks het hele jaar door uit eet, is het advies om afwisselend te eten uit de moestuin en de winkel. Dit advies geldt tot de resultaten uit het gewasonderzoek (wat zit er precies in groenten en fruit?) bekend zijn. 

Uitzondering hierop is het moestuinencomplex in Kruiningen (Achterwegje). Vanwege hogere aangetroffen waardes adviseren we voorlopig helemaal niet uit deze moestuinen te eten. Hier vindt een extra bodemonderzoek plaats. De moestuinhouders zijn hiervan op de hoogte gebracht. 

Vanwege hogere aangetroffen waardes adviseren we voorlopig helemaal niet uit deze moestuinen te eten. Hier vindt een extra bodemonderzoek plaats. De moestuinhouders zijn hiervan op de hoogte gebracht.

Om de leden van de moestuin in Kruiningen tegemoet te komen, worden hun huur en algemene kosten door de gemeente betaald. De moestuin blijft wel toegankelijk voor moestuinhouders om het verenigingsleven in stand te houden.

Verschillende groenten (onder andere andijvie, sla, aardappel, prei en tomaat) zijn uit de moestuinen geoogst en worden in een laboratorium onderzocht op de hoeveelheid PFAS. 

De meetresultaten worden geanalyseerd in een laboratorium. De resultaten worden de eerste helft van 2024 bekendgemaakt. Zodra er meer bekend is, wordt daarover gecommuniceerd via de gebruikelijke kanalen. 

Zie voor het antwoord de website van de GGD: Veelgestelde vragen over PFAS - GGD Zeeland