Routekaart de Groene Kamers van Rilland
Deelproject A: Project Oost
Opgaven binnen het project
- Wateropgave met natuurlijke oevers (KRW)
- Transitie in de landbouw stimuleren
- Energiemanagement, cable pooling en opslag
- Natuur en landschapsherstel, vergroten biodiversiteit
Beschrijving project
Het gebied is vooral agrarisch in gebruik en hier bevinden zich reeds windmolens en zonneparken. De waterlopen voldoen niet aan de KRW-richtlijn en natuur en groen ontbreekt. Aanwezige oude binnendijken zijn veelal afgevlakt en agrarisch in gebruik.
In deelproject oost komen veel opgaven samen. Het beoogde resultaat is om te komen tot ongeveer 50 hectare extra energielandschap (flexibele velden), meervoudig ruimtegebruik tussen (innovatieve) duurzame landbouw, natuur en zonne-energie, zoveel mogelijk gekoppeld aan de (bestaande) windenergie. De opgewekte energie dient zoveel als mogelijk het energieverbruik in de regio (glastuinbouw, RWZI Bath, sectoren landbouw, mobiliteit en gebouwde omgeving). Het energielandschap draagt bij aan de aanleg van een robuuste (groene) hoofdstructuur en draagt bij aan de wateropgave (KRW-maatregelen en zoet water). De landschappelijke inpassing van de flexibele velden dient de landbouw en kent een verdienmodel. Meer informatie: Pagina 188-189 structuurvisie De Groene Kamers van Rilland
In het gebied wordt de haalbaarheid onderzocht van een decentraal energiesysteem waarbij duurzame opgewekte energie uit wind en zon wordt omgezet naar waterstof, zuurstof en warmte die lokaal ingezet kan worden om grote energieverbruikers te verduurzamen en voldoende (invoedings)capaciteit op het elektriciteitsnet te behouden.
Een consortium van landeigenaren, ontwikkelaars en deskundigen ontwikkelen samen met gebieds- en overheidspartners en de directe omgeving een gezamenlijk plan voor het projectgebied.
Deelproject B: Project zon op water Bufferbekken Sluizencomplex RWS
Opgaven binnen het project
- Energieopwekking en energiemanagement
- Recreatieve potentie benutten
- Toevoegen en beschermen natuurwaarde
Beschrijving project
Het gebied is in gebruik als bufferwater voor de Schelde-Rijn verbinding en de Kreekraksluizen. Het water heeft een belangrijke infrastructurele functie, een natuurwaarde en is in gebruik als viswater door de lokale hengelsportvereniging.
In het kader van de Rijksontwikkeling OER wordt onderzocht of een drijvend zonnepark in combinatie met de bestaande functies op het bufferbekken tot de mogelijkheden behoort. Het water en omliggende terreinen zijn in eigendom van de Staat en in beheer bij Rijkswaterstaat. De Rijksdiensten zijn de initiatiefnemers om het water uit te geven aan een ontwikkelaar die het zonnepark realiseert en exploiteert. Hiervoor zal een strikte (rijks)tenderprocedure moeten worden gevolgd. Rijk en gemeente bereiden dit samen voor. Meervoudig ruimtegebruik (combinatie met hengelsport, behoud waterkwaliteit en functie als waterbuffer voor het Kreekraksluizencomplex) is belangrijk. Daarbij willen we slim energiemanagement waarbij de infrastructuur voor de zonne-energie, zoveel mogelijk gekoppeld wordt aan die van de (bestaande) windenergie. De opgewekte energie dient zoveel als mogelijk het energieverbruik in de regio. Belangrijk voor het draagvlak is dat samenwerking en overleg plaatsvinden met de directe gebruikers en recreanten van het water. Meer informatie: Pagina 189-191 structuurvisie De Groene Kamers van Rilland
Deelproject C: (Be)leefbaar en energieneutraal Bath
Opgaven binnen het project
- Behoud leefbaarheid en vergroten recreatieve mogelijkheden
- Energiemanagement en energieneutraal maken Bath
- Natuur en landschapsherstel, vergroten biodiversiteit
- Wateropgave
Beschrijving project
Het gebied gelegen rondom Bath waarin de Bathse Kreek en het Bathse Schor zijn gelegen. Ook de Spuikom van het waterschap valt in dit gebied. Het gebied is divers in gebruik. Wonen, recreatie en natuur zijn in hoofdzaak de belangrijkste functies die ook versterkt moeten worden.
Werkgroep Bath wil het gebied rondom het dorp leefbaarder en attractiever maken door de geschiedenis van fort Bath tot leven te brengen met behulp van extra recreatieve voorzieningen zoals wandel- en fietsmogelijkheden in en rondom de natuur/ slikken van Bath (“acht van Bath”) én recreatie aan de dijk (iconisch uitkijkpunt). De werkgroep Bath bestaat uit bewoners van Bath. Bath wil daarnaast energieneutraal worden. Deze ambitie kunnen we mogelijk koppelen aan de ambities van waterschap Scheldestromen door een (klein) zon-op-water project op de Spuikom, geïnitieerd door een (lokale) energie coöperatie waarbij gebruik kan worden gemaakt van de bestaande netaansluiting van de 2 windmolens in het gebied. De werkgroep gaat samen met gemeente en gebiedspartners aan de slag om tot planvorming en realisatie te komen. Meer informatie: Pagina 190-192 Structuurvisie De Groene Kamers van Rilland
Deelproject D: Revitalisering 1ste Bathpolder
Opgaven binnen het project
- Energieopwekking en energiemanagement (cable pooling en opslag)
- Wateropgave
- Transitie in de landbouw stimuleren
- Vergroten van de recreatieve en educatieve waarde en de leefbaarheid
- Natuur en landschapsherstel, vergroten biodiversiteit
Beschrijving project
Het gebied is vooral agrarisch in gebruik en hier bevinden zich reeds windmolens en het buurtschap Zuidhof. Het gebied wordt gedomineerd door de aanwezige hoogspanningsinfrastructuur van Tennet en Stedin. De waterlopen voldoen niet aan de KRW-richtlijn en natuur en groen ontbreekt. Aanwezige oude binnendijken zijn veelal afgevlakt en agrarisch in gebruik.
In de eerste Bathpolder komen veel opgaven samen. In dit deelgebied is het wenselijk de hoogspanningsinfrastructuur (masten en stations) op een meer natuurlijke wijze in te passen. Er ligt een wens om zoet water te bufferen ten behoeve van de landbouw in deze polder en die te combineren met een (zon)energieproject. Ook het recreatief aantrekkelijker maken van het gebied en een combinatie maken met duurzame vormen van landbouw zijn gekoppelde opgaven. Flexibele velden in de oksel van de A58 en de kanaalzone kunnen worden ingezet voor lokaal en regionaal energiemanagement mits goed ingepast in het landschap. Ten aanzien van het toekomstige zonnepark op water streven we naar slim energiemanagement na waarbij zonne-energie, zoveel mogelijk gekoppeld wordt aan de (bestaande) windenergie. De opgewekte energie dient zoveel als mogelijk het energieverbruik in de regio. Landeigenaren werken samen met deskundigen en overheidspartijen aan een gezamenlijk plan. Belangrijk voor het draagvlak is dat samenwerking en overleg plaatsvindt met de direct omwonenden uit buurtschap Zuidhof. Meer informatie: Pagina 192-193 structuurvisie De Groene Kamers van Rilland
Deelproject E: Recreatieve en duurzame kanaalzone
Opgaven binnen het project
- Benutten van de recreatieve potentie
- Toevoegen en beschermen natuurwaarde, versterken verbindingszone
- Energiemanagement, koppeling naar mobiliteit
Beschrijving project
Het gebied betreft de gehele kanaalzone en is geheel eigendom van de Staat en in gebruik en beheer van Rijkswaterstaat en kent waterstaatsdoeleinden. Het vormt het assenkruis voor het wegverkeer en is onderdeel van het Antwerps kanalenpand voor het scheepvaartverkeer tussen Antwerpen en Rotterdam. Daarnaast heeft het naastgelegen Spuikanaal een belangrijke afvoerfunctie van water uit het Zoommeer richting Westerschelde.
In dit deelgebied komen veel opgaven samen. Het gebied kent veel recreatieve potentie voor bijvoorbeeld wandelaars, fietsers en hengelsporters. Daarbij kent het gebied een hoge natuurwaarde en vormt het een belangrijke verbindingszone tussen noordelijk en zuidelijk gelegen natuurgebieden. Binnen het project wordt bekeken welke recreatie (voorzieningen) leidt tot een kwaliteitsverbetering, ook voor de natuur. Ook worden de mogelijkheden verkend welke koppelingen gemaakt kunnen worden tussen de opgewekte energie in het gebied en de noodzakelijk verduurzaming van onze mobiliteit. Denk aan laadstations voor weg- en scheepvaartverkeer. Wat kan in gezamenlijkheid met behoud van de functie als weg- en scheepvaartinfrastructuur.
Gemeente Reimerswaal wil hierin samen optrekken met de Rijksdiensten. Meer informatie: Pagina 194 structuurvisie De Groene Kamers van Rilland
Deelproject F: Nieuwe natuur en recreatie in de Hogerwaardpolder
Opgaven binnen het project
- Natuur en landschap toegankelijk / ‘recreatief’ maken
- Toevoegen en beschermen natuurwaarde
- Energiemanagement, waterstof afname- of invoedingspunt landelijk H2 netwerk
- Wateropgave
- Transitie van de landbouw
Beschrijving project
Het gebied is vooral agrarisch in gebruik en heeft deels natuurwaarde. Ondergronds is het gebied in gebruik als buisleidingenstraat voor nationaal belang. Het gebied fungeert als belangrijke verbinding tussen Zeeland en Brabant. Energieopwekking is hier niet aan de orde.
De ambities voor dit project sluiten aan op de plannen die het Brabants Landschap voor dit gebied heeft. Hier zou natuur met natuurgerelateerde recreatie gecombineerd kunnen worden. Hoe kan gebruik worden gemaakt van de ligging van de toekomstige landelijke waterstofleiding. Hiervoor wordt innovatieruimte geboden op en rondom de leidingstraat.
Belangrijke onderzoeksvragen zijn:
- Op welke wijze kan de Hogerwaardpolder een meerwaarde opleveren voor het recreatienetwerk?
- Kan een afname- of invoedingspunt vanuit de toekomstige waterstofbackbone in de Hogerwaardpolder een meerwaarde voor de omgeving, mobiliteit en agrarische sector opleveren?
- Hoe kan lokaal opgewekte energie worden benut in deze polder, bijvoorbeeld het pompen van schoon zoet water in het voorjaar of zomer?
- Welke mogelijkheden zijn er voor het realiseren van recreatievoorzieningen en het toegankelijk maken van natuur en landschap in balans met andere opgaven?
Dit project moet nog verder worden uitgewerkt. Meer informatie: Pagina 195 structuurvisie De Groene Kamers van Rilland
Groen/blauwe hoofdstructuur
Beschrijving
De belangrijkste vormbepalende factor voor het ruimtelijke raamwerk is de inpolderingsgeschiedenis van het landschap. Deze heeft vanuit oostelijk deel en het westelijke deel verschillend plaatsgevonden. Door de aanleg van alle enorme infrastructuur, zoals de kanalen, spoorweg en snelwegen heeft dit de afgelopen eeuw een hele andere dimensie gekregen. Ze snijden als het ware door het oorspronkelijke landschap.
Het gebied kent verschillende hoogwaardige natuurgebieden zoals het Bathse Schor, de Hogerwaardpolder, verschillende solitaire bossen en schorren van de Westerschelde en Oosterschelde maar verbindingen komen als gevolg van het agrarische gebruik en de doorkruising van infrastructuren moeilijk tot stand.
Het plan voor de groen/blauwe structuur kan enerzijds weer een helende werking hebben op het landschap en anderzijds fungeren als een natuurlijke dooradering van het gebied waardoor de biodiversiteit kan verbeteren en het gebied kan doorkruisen.
De ambitie van de gemeente is om hiervoor samen met landeigenaren, beheerders en overheidspartijen een overkoepelend groenplan te maken die een basis vormt voor realisatie van de structuur en input geeft aan de verschillende deelprojecten.
Daarnaast zal ook een overkoepelend recreatieplan worden opgesteld.
Download hier de hoofdstructuur.
Participatie en het omgevingsfonds
Bij het opstellen van de visie zijn vele gebiedspartners, overheidspartijen en omwonenden betrokken. Zo is een gedragen visie tot stand gekomen. Met deze visie in de hand werken we samen met deze partijen verder aan de uitvoering en realisatie in het gebied.
Wij vinden het belangrijk dat de inwoners en bedrijven uit de omgeving meedoen en denken bij lokale energieprojecten. Draagvlak voor energieprojecten is belangrijk. Wij vinden het belangrijk dat initiatiefnemers van projecten vroegtijdig (in de planfase) al in contact treden met de omgeving. Ook streven we het landelijke principe van 50% lokaal eigenaarschap na en wij willen dat initiatiefnemers een inspanningsverplichting uitvoeren om dit te realiseren. Initiatieven vanuit de lokale samenleving (bottem-up) hebben een voorkeur.
Duurzame energieprojecten zullen inbreuk maken op ons landschap en de directe leefomgeving van onze inwoners. Om zorg te dragen dat alle omwonenden kunnen meeprofiteren van de duurzame energieprojecten zullen we in samenspraak met de omgeving een omgevingsfonds oprichten. We vinden het belangrijk om onze inwoners zeggenschap te geven in de keuze van de bestedingsdoelen, zowel in het uitwerken van de beoordelingscriteria als in de selectie van de projecten binnen de beoordelingscriteria. Het omgevingsfonds zal worden gebruikt om maatschappelijke initiatieven te ondersteunen die als doel hebben om kwaliteitsverbetering in het gebied te realiseren en om de woonkernen in de gemeente verder te verduurzamen.