Wethouder Maarten Both neemt kerkenvisie voor Reimerswaal in ontvangst

Functies kerkgebouwen

De gemeente Reimerswaal kent in totaal 27 kerkgebouwen, waarvan er één nog in aanbouw is. Met de eigenaren van de kerkgebouwen zijn gesprekken gevoerd over de toekomstverwachting, over de eventuele samenwerking tussen kerkeigenaren en de gemeente en over ideeën om de kerkgebouwen in stand te houden. Van de 27 kerkgebouwen zijn er momenteel nog 18 in religieus gebruik, staan er 3 leeg en hebben er 5 inmiddels een andere bestemming gekregen. De kerk die momenteel wordt gebouwd zal in de binnenkort één van de 18 in religieuze kerkgebouwen vervangen. De kerk die leeg komt, zal dan worden gesloopt, waarna er op die locatie een woonbestemming komt. Opvallend gegeven is dat er in de kern Hansweert geen kerkgebouw met een religieuze functie meer staat. Beide kerkgebouwen in Hansweert wachten op een nieuwe bestemming.

Religieus gebruik

Van de 18 kerkgebouwen in de gemeente Reimerswaal behoren er 8 tot de Protestantse Kerk Nederland (PKN), eveneens 8 tot de bevindelijk gereformeerde kerkgenootschappen en 2 tot de evangelische kerken. Opvallend is verder dat de kern Bath het enige dorp in Nederland is waar het enige kerkgebouw door een (Vrije) Evangelische Gemeente wordt gebruikt.

Monumentaal erfgoed

Slechts 4 kerkgebouwen in de gemeente Reimerswaal hebben de status van rijksmonument. Dit zijn de historische dorpskerken van Krabbendijke, Kruiningen, Waarde en Yerseke. De kerk van Krabbendijke stond als rijksmonument geregistreerd vanwege de monumentale preekstoel. Tijdens het proces om te komen tot de kerkenvisie is deze status omgezet naar een volledige bescherming van het kerkgebouw, omdat zogenaamde ‘’vanwege-beschermingen’’ niet meer rechtsgeldig zijn.

De gemeente Reimerswaal kent een relatief jong kerkenbestand, 18 kerken zijn gebouwd na 1900. De laatst gebouwde kerk dateert van 2020. De gemeente Reimerswaal kent diverse kerkgebouwen die van bijzondere waarde zijn, maar niet beschermd. Geadviseerd wordt nader onderzoek naar de beschermenswaardigheid te doen. 

Toekomstverwachting

Hoewel de toekomst van kerkgebouwen met een religieuze functie in de gemeente Reimerswaal er positiever uitziet dan in de meeste andere gemeenten in Zeeland zullen binnen nu en 15 jaar mogelijk 5 tot 6 kerkgebouwen die religieuze functie verliezen. In slechts drie gevallen wordt dit veroorzaakt door een afnemend ledental en kerkbezoek, in één geval door de (te) hoge onderhoudskosten en twee kerkgebouwen voldoen niet meer en zullen op termijn vervangen worden. Onder de bedreigde kerkgebouwen bevinden zich mogelijk ook twee kerken die rijksmonument zijn. Momenteel staan er al 3 kerkgebouwen leeg, terwijl ook een herbestemming niet in alle gevallen toekomstbestendig blijkt te zijn. De toekomstverwachting van zeker 12 kerkgebouwen met een religieuze functie is als positief beoordeeld. 

Adviezen aan gemeente 

In de kerkenvisie wordt een aantal adviezen aan de gemeente gegeven, zoals:
Maak het contact tussen de gemeente en de kerkeigenaren structureel, stel daarvoor bij de gemeente een contactpersoon aan en overweeg het instellen van een Platform Kerkgebouwen Reimerswaal.
Stimuleer eigenaren van de op termijn leegkomende kerkgebouwen een haalbaarheidsonderzoek te laten uitvoeren naar de toekomstige bestemming, waarbij tegelijkertijd ook de verduurzaming van het kerkgebouw kan worden betrokken.
Geef opdracht voor het opstellen van gemeentelijk erfgoedbeleid en betrek daarbij het mogelijk maken van gemeentelijke bescherming van gebouwen met een bijzondere waarde. Neem hierbij het actualiseren van kerkelijke interieurs mee.
Stimuleer, waar nodig, het multifunctioneel gebruik van kerkgebouwen, waardoor extra inkomsten kunnen worden verkregen voor de instandhouding van de kerkgebouwen. Onderzoek ook de mogelijkheden van gebruik voor gemeentelijke functies door het gemeentelijk vastgoed te analyseren.